Ενημέρωση

ΤΟΥ ΚΩΣΤΗ ΧΑΤΖΗΜΙΧΑΛΗ*

Στα δελτία ειδήσεων της προηγούμενης εβδομάδας υπογραμμίστηκε επανειλημμένα η φροντίδα της υπουργού παιδείας να έχει έτοιμες τις αλλαγές στο διάταγμα περί μετεγγραφών από περιφερειακά σε κεντρικά ΑΕΙ «[...] ώστε να το γνωρίζουν τα παιδιά και οι γονείς πριν τη συμπλήρωση του μηχανογραφικού». Δηλαδή για να επιλέξουν παιδιά και γονείς όχι τι θέλουν πραγματικά να σπουδάσουν, αλλά να διαλέξουν ένα τμήμα της επαρχίας με χαμηλά μόρια το οποίο να έχει αντίστοιχο σε Αθήνα ή Θεσσαλονίκη και δευτερευόντως σε άλλες πόλεις, για να μετεγγραφούν. Και ενώ παλαιότερα η διάταξη περί μετεγγραφών ίσχυε μόνο για οικογένειες με χαμηλό εισόδημα και πολύτεκνους, επεκτάθηκε και στις τρίτεκνες οικογένειες χωρίς ποσοτικό περιορισμό και έτσι προέκυψε μια βιομηχανία μετακινήσεων που αμφισβητεί ευθέως το δημογραφικό πρόβλημα της χώρας. Με πρόχειρους υπολογισμούς περίπου 2.000 «τρίτα» παιδιά μετεγγράφονται τα τελευταία χρόνια από τα περιφερειακά στα κεντρικά ΑΕΙ της χώρας με τη βοήθεια «ειδικών» συμβούλων συμπλήρωσης των μηχανογραφικών.

Η υπουργός στην ομιλία της στη Βουλή φρόντισε να δικαιολογήσει αυτό το σχιζοφρενικό καθεστώς των μετεγγραφών -μοναδικό στον κόσμο- με τα γνωστά λαϊκίστικα επιχειρήματα περί κοινωνικών αναγκών, διανθισμένα με ολίγα περί σημερινής οικονομικής κρίσης. Η υποχώρηση της υπουργού από την υπόσχεση που είχε δώσει στους πρυτάνεις για κάποιο έλεγχο στις μετεγγραφές εξανεμίστηκε και βρήκε αμέσως την αμέριστη υποστήριξη από τη Ν.Δ. και το ΚΚΕ και το ΛΑΟΣ φυσικά. Και οι τέσσερις αδιαφορούν για το τι συμβαίνει μέσα στο πανεπιστήμιο, αν αδειάζουν τα περιφερειακά ΑΕΙ και αν ασφυκτιούν τα κεντρικά, αν δημιουργούνται φοιτητές πολλών ταχυτήτων, αν τέλος οι φοιτητές/ριες θέλουν και ενδιαφέρονται πραγματικά να σπουδάσουν στο τμήμα που μετεγγράφονται ή απλώς να περάσουν καλύτερα τα 4-6 χρόνια της ακαδημαϊκής τους ζωής. Γιατί τα περί μείωσης του οικογενειακού κόστους με τις μετεγγραφές δεν ισχύουν πάντα: οι μισοί από αυτούς που έρχονται στην Αθήνα δεν είναι Αθηναίοι αλλά κάτοικοι άλλων πόλεων (από τόσο μακριά όσο η Κρήτη, τα Ιόνια Νησιά και η Καστοριά) και έτσι η οικογένεια «ανοίγει» σπίτι και στην Αθήνα.

Φέτος οι μετεγγραφόμενοι/ες θα είναι περισσότεροι/ες γιατί καταργήθηκε η βάση του 10 και έτσι πολλά περιφερειακά ΑΕΙ και ΤΕΙ θα έχουν εισακτέους με 7, 5, ακόμη και 3 ή 4. Η κατάργηση της βάσης του 10 και η διαιώνιση των μετεγγραφών για «…κοινωνικούς λόγους λόγω της σημερινής κρίσης», όπως είπε η υπουργός στη Βουλή (διάβαζε για να δουλεύουν οι καφετέριες και τα ξενοδοχεία της περιφέρειας), μετατρέπουν τις υποχρεώσεις κοινωνικής πολιτικής της κυβέρνησης σε προβλήματα για τα πανεπιστήμια, για τα οποία ελάχιστοι ενδιαφέρονται.

Στις μαζικές σχολές χωρίς άμεση συσχέτιση με αγορές εργασίας και στις οποίες φοιτούν παιδιά που βρέθηκαν εκεί με ή χωρίς μετεγγραφή ενώ δε ήταν αρχική επιλογή τους, ένας μεγάλος αριθμός φοιτητών δεν ενδιαφέρεται καθόλου γιʼ αυτό που σπουδάζει, αδυνατεί να γράψει μια σελίδα με νόημα και ο προφορικός λόγος τους δομείται με λίγες δεκάδες λέξεων.

Η σχιζοφρένεια ολοκληρώνεται όταν μιλήσεις με τα παιδιά και τις οικογένειές τους: απλά τους ενδιαφέρει να «μπουν» κάπου, ό,τι σχολή και αν είναι, φτάνει να βρίσκεται σε Αθήνα ή Θεσσαλονίκη. Και μετά; Η απάντηση είναι αποστομωτική: αφού θα είναι άνεργος/η έτσι κι αλλιώς, τι σε νοιάζει πώς μπήκαν στο πανεπιστήμιο, αν ενδιαφέρθηκαν γιʼ αυτό που σπούδασαν ή τι βαθμούς θα έχουν; Εξάλλου θα κάνουν και μεταπτυχιακό…

* Ο Κωστής Χατζημιχάλης είναι πανεπιστημιακός, στο Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο, με οδυνηρές εμπειρίες από μετεγγραφές