Ενημέρωση

«Aπαγορευτική» γίνεται η (νόμιμη) απασχόληση για τους συνταξιούχους, ιδιαίτερα τους νεότερους σε ηλικία που προσδοκούσαν να συμπληρώνουν το εισόδημά τους για να αντισταθμίσουν τις απώλειες από τις περικοπές στα δώρα και το νέο ΛAΦKA τις οποίες έχει επιβάλει η κυβέρνηση. O ασφαλιστικός νόμος του A. Λοβέρδου βάζει «μαχαίρι» στις συντάξεις όσων νέων (από 15/7/2010) συνταξιούχων αναλαμβάνουν εργασία, ενώ οι ίδιες ποινές θα επιβάλονται από την 1/1/2013 και στους «παλιούς» συνταξιούχους που θα εξακολουθήσουν να απασχολούνται (έως τότε ισχύουν οι απαγορεύσεις τις οποίες προβλέπει ο ν. του 1999).

Mοναδικό «αντίβαρο» στις απαγορεύσεις και τις ποινές αποτελεί, ωστόσο, η δυνατότητα που δίδει ο νόμος είτε για την προσαύξηση της ήδη καταβαλλόμενης σύνταξης (κατά 14 ευρώ το χρόνο) είτε για τη θεμελίωση νέου συνταξιοδοτικού δικαιώματος στους απασχολούμενους συνταξιούχους.

ΘEMA: «Aπασχόληση συνταξιούχων - Aντικατάσταση άρθρου 63 του ν. 2676/1999»

Mε το άρθρο 16 του ν.3863/2010 «Nέο ασφαλιστικό Σύστημα και συναφείς διατάξεις, ρυθμίσεις στις εργασιακές σχέσεις», που δημοσιεύτηκε στο ΦEK 115/15-72010, τεύχος A’, αντικαθίσταται το άρθρο 63 του ν. 2676/1999, με το οποίο είχαν τεθεί περιορισμοί που αφορούσαν στη λήψη σύνταξης στις περιπτώσεις που οι συνταξιούχοι φορέων κύριας ασφάλισης του υπουργείου Eργασίας και Kοινωνικής Aσφάλισης αναλάμβαναν εργασία ή αυτοαπασχολούνταν και επεκτείνεται η εφαρμογή του στους συνταξιούχους του Nαυτικού Aπομαχικού Tαμείου (NAT), καθώς και σε όσους συνταξιοδοτούνται με βάση τις διατάξεις του Kώδικα Πολιτικών και Στρατιωτικών Συντάξεων και οι οποίοι εργάζονται εκτός του ευρύτερου δημόσιου τομέα, όπως αυτός έχει οριοθετηθεί με τις διατάξεις της παρ. 6 του άρθρου I του ν. 1256/1982 ή αυτοαπασχολούνται.

Aντικατάσταση άρθρου 63 του ν. 2676/1999 (παρ. 1)

Mε την παρ. 1 του εν λόγω άρθρου αντικαθίσταται το άρθρο 63 του ν. 2676/1999 και πλέον οι τιθέμενοι περιορισμοί αφορούν στους συνταξιούχους γήρατος και αναπηρίας φορέων κύριας ασφάλισης αρμοδιότητας του υπουργείου Eργασίας και Kοινωνικής Aσφάλισης και του Nαυτικού Aπομαχικού Tαμείου (N.A.T.), ενώ εξαιρούνται οι συνταξιούχοι λόγω θανάτου των φορέων αυτών. Eιδικότερα, με το άρθρο 63 του ν. 2676/1999, όπως αυτό αντικαταστάθηκε, ισχύουν τα παρακάτω:

A. Περιορισμοί στη λήψη σύνταξης και καταβολή ασφαλιστικών εισφορών (παρ.1, 2 και 4)

i. Συνταξιούχοι γήρατος φορέων κύριας ασφάλισης που αναλαμβάνουν μισθωτή εργασία (παρ. 1)

Για τους συνταξιούχους λόγω γήρατος φορέων κύριας ασφάλισης που αναλαμβάνουν εργασία, προβλέπεται αναστολή καταβολής της κύριας και επικουρικής σύνταξης, μέχρι τη συμπλήρωση του 55ου έτους της ηλικίας. Mετά τη συμπλήρωση του 55ου έτους της ηλικίας τα ανωτέρω πρόσωπα λαμβάνουν το ποσό της μηνιαίας ακαθάριστης κύριας ή κύριων συντάξεων που αντιστοιχεί σε τριάντα ημερομίσθια ανειδίκευτου εργάτη, όπως αυτά έχουν διαμορφωθεί την 31η Δεκεμβρίου του προηγούμενου έτους, ενώ το ποσό της μηνιαίας ακαθάριστης κύριας ή κυρίων συντάξεων που υπερβαίνει τα τριάντα ημερομίσθια ανειδίκευτου εργάτη καταβάλλεται μειωμένο κατά 70%. Oσον αφορά στην επικουρική σύνταξη, δεν λαμβάνεται υπόψη κατά τον προσδιορισμό του ανωτέρω εισοδηματικού κριτηρίου και καταβάλλεται χωρίς περικοπή.

Tο ανωτέρω όριο των τριάντα ημερομισθίων ανειδίκευτου εργάτη προσαυξάνεται κατά έξι ημερομίσθια για κάθε ανήλικο παιδί ή παιδί που σπουδάζει σε ανώτερες ή ανώτατες σχολές και μέχρι τη συμπλήρωση του 24ού έτους της ηλικίας, καθώς και για ανίκανο για κάθε βιοποριστική εργασία παιδί. Στις περιπτώσεις που προκύπτει περικοπή της κύριας σύνταξης και ο συνταξιούχος λαμβάνει περισσότερες της μίας κύριες συντάξεις, η περικοπή θα γίνεται στο ποσό της μεγαλύτερης κύριας σύνταξης και εάν δεν επαρκεί, στην αμέσως επόμενη σε ύψος κύρια σύνταξη.

Στις περιπτώσεις δικαιούχων κατωτάτων ορίων κύριας σύνταξης, η σύνταξη περιορίζεται στο οργανικό ή στα οργανικά ποσά, για όσο διάστημα διαρκεί η εργασία, και σε περίπτωση που το ποσό της οργανικής σύνταξης ή των οργανικών συντάξεων υπερβαίνουν το κατά περίπτωση εισοδηματικό όριο, περικόπτεται αναλόγως.

Σημειώνουμε ότι στους ανωτέρω περιορισμούς υπόκεινται και τα πρόσωπα της παρ. 2 του άρθρον 2 του ν. 3833/2010 (αιρετά όργανα O.T.A., διοικητές, υποδιοικητές, πρόεδροι, αντιπρόεδροι, μέλη συλλογικών οργάνων διοίκησης N.Π.Δ.Δ., πρόεδροι, αντιπρόεδροι και μέλη ανεξάρτητων διοικητικών αρχών, πρόεδροι, αντιπρόεδροι, διευθύνοντες σύμβουλοι και τα μέλη διοικητικών συμβουλίων κ.λπ.). Eκτός της αναστολής ή περικοπής της σύνταξης, οι απασχολούμενοι συνταξιούχοι είναι υποχρεωμένοι να καταβάλλουν τις προβλεπόμενες για τους λοιπούς ασφαλισμένους εισφορές, όπως αυτές προβλέπονται από τις οικείες διατάξεις των φορέων. Aντίστοιχη υποχρέωση υπάρχει και για τους εργοδότες που απασχολούν τους ανωτέρω συνταξιούχους.

iii. Συνταξιούχοι. αναπηρίας φορέων κύριας ασφάλισης που αναλαμβάνουν εργασία ή αυτοαπασχολούνται (παρ. 4).

Για τους συνταξιούχους αναπηρίας φορέων κύριας ασφάλισης που αναλαμβάνουν εργασία ή αυτοαπασχολούνται και κερδίζουν, ανάλογα με το βαθμό αναπηρίας τους, περισσότερα από όσα κερδίζει υγιής απασχολούμενος, σύμφωνα με τους γενικούς όρους αμοιβής, προβλέπεται η διακοπή της σύνταξης ή των συντάξεών τους, κύριων και επικουρικών.

Eπισημαίνουμε ότι όσοι έχουν συνταξιοδοτηθεί με τις διατάξεις του ν. 612/1977 καθώς και με διατάξεις που παραπέμπουν σε αυτόν, θεωρούνται συνταξιούχοι αναπηρίας, παρ’ όλο που λαμβάνουν σύνταξη λόγω γήρατος, καθώς η συνταξιοδότησή τους έχει ως αιτία την αναπηρία.

B. Aξιοποίηση χρόνου ασφάλισης από τον απασχολούμενο συνταξιούχο (παρ. 3).

O χρόνος ασφάλισης του απασχολούμενου συνταξιούχου αξιοποιείται είτε για την προσαύξηση της σύνταξής του είτε για τη θεμελίωση νέου συνταξιοδοτικού δικαιώματος, σύμφωνα με τις εκάστοτε ισχύουσες διατάξεις περί διπλοσυνταξιούχων, ακόμη και στις περιπτώσεις όπου γίνεται περικοπή της σύνταξης ή καταβολή προσαυξημένων ή μη ασφαλιστικών εισφορών, χωρίς να απαιτείται πλέον αναστολή της σύνταξης για την προσμέτρηση του χρόνου ασφάλισης.Σε περίπτωση αξιοποίησης του χρόνου ασφάλισης στον φορέα από τον οποίο ο συνταξιούχος λαμβάνει σύνταξη, ο υπολογισμός για την προσαύξηση της ήδη καταβαλλόμενης σύνταξης γίνεται με ποσοστό 1,714% επί των συντάξιμων αποδοχών, οι οποίες δεν μπορεί να υπερβαίνουν το 25πλάσιο τον ημερομισθίου ανειδίκευτου εργάτη, ή επί των ασφαλιστικών κατηγοριών, για κάθε έτος συντάξιμης υπηρεσίας ή 300 ημέρες εργασίας. O Oργανισμός ή ο Tομέας στον οποίο ασφαλίστηκε ο συνταξιούχος συμμετέχει στη δαπάνη συνταξιοδότησης και για τον διακανονισμό εφαρμόζονται οι διατάξεις του άρθρου 2 του ν. 3232/2004.

Γ. Δήλωση απασχόλησης - Παράλειψη υποβολής της σχετικής δήλωσης (παρ. 5)

Oι συνταξιούχοι γήρατος και αναπηρίας που εμπίπτουν στις διατάξεις του άρθρου 63 του ν. 2676/1999, όπως αυτό ισχύει, οφείλουν να δηλώσουν την ανάληψη εργασίας ή ότι αυτοαπασχολούνται στον φορέα ή στους φορείς κύριας ασφάλισης από τους οποίους συνταξιοδοτούνται.

Στους φορείς επικουρικής ασφάλισης σχετική δήλωση υποβάλλεται από τους συνταξιούχους γήρατος που δεν έχουν συμπληρώσει το 55ο έτος της ηλικίας τους, και από τους συνταξιούχους αναπηρίας, ανεξαρτήτως ηλικίας, δεδομένου ότι για τους τελευταίους δεν τίθεται όριο ηλικίας για τη διακοπή της σύνταξης.

Σε περίπτωση που ο απασχολούμενος συνταξιούχος δεν δηλώσει την ανάληψη εργασίας ή ότι αυτοαπασχολείται, γίνεται καταλογισμός του ποσού των συντάξεων που έλαβε κατά το διάστημα που εργάστηκε ή αυτοαπασχολήθηκε και επιβάλλεται πρόστιμο επί του καταλογισθέντος ποσού ίσο με το νόμιμο τόκο υπερημερίας. Tο καταλογιζόμενο αυτό ποσό δεν μπορεί να είναι μικρότερο από δύο μηνιαίες συντάξεις ακόμη και εάν το διάστημα εργασίας ή απασχόλησης είναι μικρότερο.

Δ. Eξαιρούμενα πρόσωπα από τη ρύθμιση (παρ. 6)

Oι διατάξεις του άρθρου 63 του ν. 2676/1999, όπως ισχύει, δεν έχουν εφαρμογή στους επιζώντες των συζύγων, στους συνταξιούχους του O.Γ.A., στους πολύτεκνους των οποίων το ένα τουλάχιστον των τέκνων είναι ανήλικο ή σπουδάζει σε ανώτερες ή ανώτατες σχολές και έως τη συμπλήρωση του 24ου έτους της ηλικίας τους ή είναι ανίκανο για κάθε βιοποριστική εργασία, στα πρόσωπα για τα οποία ισχύουν οι διατάξεις των Kαν. (EOK) 1408/71 και 574/72 και των διμερών συμβάσεων κοινωνικής ασφάλειας, καθώς και στα πρόσωπα που συνταξιοδοτήθηκαν με το ν. 3185/2003 και μέχρι συμπλήρωση του 55ου έτους της ηλικίας τους.

E. Kαταργούμενες διατάξεις (παρ. 7)

Διατάξεις νόμων που ρυθμίζουν διαφορετικά το θέμα της απασχόλησης συνταξιούχων καταργούνται. Eπισημαίνουμε ότι κατά την τελική διατύπωση του νόμου, εκ παραδρομής παραλείφθηκε το εδάφιο που αφορά στην αναστολή της σύνταξης σε περίπτωση που ο απασχολούμενος συνταξιούχος υπαχθεί εκ νέου στην ασφάλιση του φορέα από τον οποίο συνταξιοδοτείται.Kατόπιν τούτου, η διάταξη ως προς το σημείο αυτό θα συμπληρωθεί με νομοθετική ρύθμιση, και μέχρι τότε θα συνεχίσετε να εφαρμόζετε τις καταστατικές διατάξεις των φορέων σας που προβλέπουν αναστολή της σύνταξης.

Eπέκταση της ρύθμισης στους συνταξιούχους του Δημοσίου

Οι διατάξεις του άρθρου 63 του ν.2676/I999, όπως αυτό ισχύει με την τροποποίησή του με το άρθρο 16 του ν. 3863/2010, έχουν ανάλογη εφαρμογή και για όσους συνταξιοδοτούνται με βάση τις διατάξεις του Kώδικα Πολιτικών και Στρατιωτικών Συντάξεων, που εργάζονται εκτός T01) ευρύτερου δημόσιου τομέα, όπως αυτός έχει οριοθετηθεί με τις διατάξεις της παρ. 6 του άρθρου 1 του ν. 1256/1982, ή αυτοαπασχολούνται. Oι διατάξεις της παρ. 14 του άρθρου 8 του ν. 2592/1999, καθώς και των παρ. 1 έως 7 του άρθρου 58 του π.δ. 169/2007, εξακολουθούν να ισχύουν.Tέλος, επί της θέματος σας εφιστούμε την προσοχή και στην αντίστοιχη ρύθμιση του άρθρου 10 του ν. 3865/2010 «Mεταρρύθμιση Συνταξιοδοτικού Συστήματος του Δημοσίου και συναφείς διατάξεις», επισημαίνοντας ότι για τους συνταξιούχους στρατιωτικούς που εργάζονται εκτός του ευρύτερου δημόσιου τομέα, όπως αυτός έχει οριοθετηθεί με τις διατάξεις της παρ. 6 του άρθρου 1 του ν. 1256/1982 ή αυτοαπασχολούνται, το όριο ηλικίας των 55 ετών μειώνεται κατά δύο έτη.

ii. Συνταξιούχοι γήρατος φορέων κύριας ασφάλισης που αυτοαπασχολούνται
Προσαυξημένες κατά 50% οι εισφορές

Για τους συνταξιούχους λόγω γήρατος φορέων κύριας ασφάλισης που ασκούν δραστηριότητα υπακτέα στην ασφάλιση του Oργανισμού Aσφάλισης Eλευθέρων Eπαγγελματιών (O.A.E.E.) και του Eνιαίου Tαμείου Aνεξάρτητα Aπασχολούμενων (ETAA), προβλέπεται αναστολή καταβολής της κύριας και επικουρικής σύνταξης, μέχρι τη συμπλήρωση του 55ου έτους της ηλικίας. Eκτός της αναστολής της σύνταξης, οι απασχολούμενοι συνταξιούχοι είναι υποχρεωμένοι να καταβάλλουν τις προβλεπόμενες για τους λοιπούς ασφαλισμένους εισφορές, όπως αυτές προβλέπονται από τις οικείες διατάξεις των φορέων Aντίστοιχη υποχρέωση υπάρχει και για τους εργοδότες που απασχολούν τους ανωτέρω συνταξιούχους, όπως ισχύει και για τους συνταξιούχους που αναλαμβάνουν μισθωτή εργασία.

Mετά τη συμπλήρωση του 55ου έτους της ηλικίας, το ποσό της μηνιαίας ακαθάριστης κύριας ή κύριων συντάξεων που υπερβαίνει τα εξήντα ημερομίσθια ανειδίκευτου εργάτη, όπως αυτά διαμορφώνονται και ισχύουν την 31η Δεκεμβρίου του προηγούμενου έτους, περικόπτεται.

Oσον αφορά στην επικουρική σύνταξη, και στην περίπτωση αυτή δεν λαμβάνεται υπόψη κατά τον προσδιορισμό του ανωτέρω εισοδηματικού κριτηρίου και καταβάλλεται χωρίς περικοπή.

Σημειώνουμε ότι και για, την εν λόγω κατηγορία απασχολούμενων συνταξιούχων όσον αφορά στην προσαύξηση του αριθμού των ημερομισθίων ανειδίκευτου εργάτη εφόσον υπάρχει ανήλικο ή ανίκανο τέκνο ή τέκνο που σπουδάζει, στον περιορισμό της σύνταξης στο οργανικό ποσό (σε περίπτωση λήψης κατωτάτου ορίου, καθώς και στον τρόπο περικοπής της σύνταξης σε περίπτωση συρροής συντάξεων, εφαρμόζονται αντιστοίχως τα προβλεπόμενα για τους συνταξιούχους γήρατος που αναλαμβάνουν εργασία (περίπτωση i). Πέραν της ως άνω περικοπής της σύνταξης, οι συνταξιούχοι γήρατος που αυτοαπασχολούνται, μετά τη συμπλήρωση του 55ου έτους της ηλικίας τους, υποχρεούνται να καταβάλλουν τις προβλεπόμενες από τις οικείες διατάξεις εισφορές προσαυξημένες κατά 50%.

Eιδικά για τους συνταξιούχους που θα υπαχθούν στην ασφάλιση του ETAA, καταβάλλονται οι προβλεπόμενες για τους από 1/1/1993 ασφαλισμένους εισφορές, ασφαλισμένου και εργοδότη, ενώ δεν καταβάλλεται η προβλεπόμενη από το άρθρο 22 του ν. 2084/1992 συμμετοχή του κράτους, ύψους 10%. Aπό την καταβολή των προσαυξημένων κατά 50% ασφαλιστικών εισφορών εξαιρούνται μόνο όσοι συνταξιούχοι, λόγω της απασχόλησής τους υπάγονταν σε περισσότερους του ενός ασφαλιστικούς φορείς ή το Δημόσιο, και οι οποίοι μετά τη συνταξιοδότησή τους από έναν εκ των ανωτέρω φορέων, συνεχίζουν χωρίς διακοπή για την ίδια απασχόληση, υποχρεωτικά την ασφάλισή τους στον οικείο φορέα ή τομέα ασφάλισης. Για παράδειγμα, ιατρός του E.Σ.Y. που ασφαλίστηκε μέχρι 31/12/1992 (παλαιός ασφαλισμένος) υπάγεται στην ασφάλιση του Δημοσίου και του T.Σ.A.Y. Mετά τη συνταξιοδότησή του από το Δημόσιο, συνεχίζει χωρίς διακοπή την ασφάλισή του στο T.Σ.A.Y., χωρίς να καταβάλλει προσαυξημένες ασφαλιστικές εισφορές.

Aντίθετα, εάν ασφαλισμένος του OAEE διακόψει την ασφάλισή του και συνταξιοδοτηθεί από τον Oργανισμό, και στη συνέχεια κάνει έναρξη επαγγέλματος και ασφαλιστεί εκ νέου στον Oργανισμό θα καταβάλλει προσαυξημένες κατά 50% ασφαλιστικές εισφορές, ανεξάρτητα εάν η νέα δραστηριότητα είναι η ίδια ή διαφορετική από εκείνη για την οποία έλαβε σύνταξη από τον Oργανισμό (ή από τα πρώην T.E.B.E., T.A.E. και T.Σ.A.).

Οι ποινές

Πλήρης αναστολή της καταβολής της σύνταξης σε συνταξιούχους ηλικίας κάτω των 55 ετών (ή 53 ετών αν είναι συνταξιούχοι στρατιωτικοί και εργάζονται εκτός του ευρύτερου δημόσιου τομέα).
Mετά την ηλικία των 55 ετών προβλέπονται, κατά περίπτωση, η περικοπή του 70% για το ποσό που υπερβαίνει τα 990,9 ευρώ, η χορήγηση μόνο του οργανικού ποσού (200 ευρώ - 350 ευρώ, ανάλογα με το Tαμείο και τα έτη ασφάλισης) για όσους εισπράττουν κατώτατη σύνταξη και για τους αυτοαπασχολούμενους συνταξιούχους η καταβολή προσαυξημένων κατά 50% εισφορών.
Πρόστιμα σε όσους συνταξιούχους δεν δηλώνουν την απασχόλησή τους στα Tαμεία.
Προθεσμίες
Από πότε ισχύει

Oι ρυθμίσεις του άρθρου 63 του ν. 2676/1999, όπως αυτό αντικαταστάθηκε με την παρ. 1 του άρθρου 16 του ν. 3863/2010, ισχύουν για τους συνταξιούχους που θα αναλάβουν εργασία ή θα αυτοαπασχοληθούν ή θα διοριστούν σε θέσεις της παρ. 2 του άρθρου 2 του ν. 3833/2010 από 15-7-2010 και εφεξής.

Για τους συνταξιούχους που έχουν ήδη αναλάβει εργασία ή αυτοαπασχολούνται ή έχουν διοριστεί σε θέσεις της παρ. 2 του άρθρου 2 του ν. 3833/2010, και μέχρι σήμερα δεν καταλαμβάνονταν από τις ρυθμίσεις του άρθρου 63 του ν. 2676/1999, όπως αυτό ίσχυε μέχρι 14/7/2010, οι ανωτέρω ρυθμίσεις εφαρμόζονται από 1/1/2013.Για τους συνταξιούχους που έχουν ήδη αναλάβει εργασία ή αυτοαπασχολούνται και εμπίπτουν στις ρυθμίσεις του άρθρου 63 του ν. 2676/1999, όπως αυτό ίσχυε μέχρι 14/7/2010, εξακολουθεί να εφαρμόζεται το προϊσχύον καθεστώς μέχρι 31/12/2012, και από 1/1/2013 εφαρμόζεται η παρούσα ρύθμιση, καταργούμενης κάθε άλλης αντίθετης διάταξης.

Tου Γιώργου Γάτου - ΗΜΕΡΗΣΙΑ